QAnon - rok po Burzy (2024)

Analiza

Fake newsUSAWybory prezydenckie

Fake newsUSA

Udostępnij:

Mija rok od ataku naKapitol. Wnaszej analizie podsumowujemy przebieg zajść z 6 stycznia 2021 roku. Przedstawiamy anatomię ruchu QAnon ipróbujemy wyjaśnić jego fenomen. Informujemy również, co wydarzyło się wsprawie ataku przezostatni rok, wtym także jakie konsekwencje ponieśli ci, którzy byli zaniego odpowiedzialni.

Oszczegółach jednego znajważniejszych wydarzeń ostatnich lat wAmeryce Północnej przeczytasz wponiższej analizie.

QAnon – od czego zacząć?

Fenomenu istruktury QAnona nie da się streścić wjednym zdaniu, chyba żebrzmiałoby: „QAnon różni się od wszystkiego, co dotychczas było Wam znane”. Podobnie jak wiele ruchów konspiracyjnych był ignorowany – doczasu. 6 stycznia 2021 roku miał miejsce atak naKapitol Stanów Zjednoczonych, podczas którego zginęło 5 osób.

Wgąszczu spekulacji

QAnon to wgruncie rzeczy sieć teorii spiskowych, azarazem ruch społeczny powstały wokół nich. Początkowo był lekceważony, jednakz czasem okazało się, żemoże stanowić zagrożenie, zarówno ze względu naswoją skalę (szybko rosnącą liczbę zwolenników), jak iprzekonania, które mogą sprowokować ich wyznawców dopodejmowania radykalnych działań zagrażających bezpieczeństwu innych.

QAnon łączy wjedną narrację teorię ogłębokim państwie, aferę Pizzagate (czyli szajkę pedofilii zramienia Demokratów), proroctwa Wielkiego Przebudzenia (Great Awakening), teorię Nowego Porządku oraz10 dni mroku, anawet reptilian. Wiele ztych teorii zakładało, żeTrump walczy ztajnymi strukturami głębokiego państwa idziała wcelu obrony społeczeństwa przed skorumpowaną elitą złożoną zsatanistów-pedofilii.

Początki naforum obrazkowym

Ruch QAnon (Q) narodził się naforum obrazkowym (imageboardzie) onazwie 4chan. Mimo żespołeczność skupiona wokół Q nabrała rozgłosu dopiero podczas kampanii prezydenckiej Donalda Trumpa (a jednocześnie wczasie pandemii koronawirusa), to jego początku możemy dopatrywać się już najesieni 2017 roku.

Natomiastposzczególne teorie, doktórych ruch się odwołuje, funkcjonowały wwyobraźni zwolenników QAnon jeszcze nadługie lata przed jego zawiązaniem. Np.teorię reptilian sprawujących władzę nadświatem rozpropagował zapośrednictwem swojej książki David Icke jeszcze w1998 roku.

Mechanizm tworzenia spiskowej narracji QAnon był następujący: najpierw oryginalne wpisy Q pojawiały się naforum, gdzie określane były mianem „bułki tartej” (ang. breadcrumbs). Zkolei „piekarze” (osoby wyłapujące pojedyncze wpisy, ang. bakers) tworzyły znich osobne wątki, czylitzw. chleb (ang. bread).

Treści tworzone przezQ były więcprzetwarzane przez„piekarzy”, anastępnie migrowały domediów społecznościowych wpostaci filmów, memów czypostów, gdzie zyskiwały szerokie grono odbiorców ikolejnych zwolenników. Wten sposób tworzyła się społeczność QAnon.

Pierwsza wiadomość od Q ukazała się 28 października 2017 roku na4chanie, aostatnia 8 grudnia 2020 roku na8kunie. Archiwum jego wpisów dostępne jest tutaj.

Tajemnicze kody

Wszystkie posty publikowane przezQAnon (tzw. Q drops) miały swoją określoną strukturę. Skupione były nazadawaniu pytań isnuciu wątpliwości. Często celem było poszukiwanie „połączeń” pomiędzy spiskiem arzeczywistością poprzez zawarte wnich kody, choćby takie jak akronimy ihasła.

Narracja Q zbudowana była natreściach pojawiających się już wcześniej natablicy /pol/ (skrót od ang. politically incorect). Wnaszej analizie znajdziesz więcej informacji otym, jak Q promował idee ispiski, które doprowadziły np.doPizzagate.

POTUS

Kluczową rolę wświecie QAnon odgrywał prezydent Donald Trump. Według zwolenników ruchu Trump miał być ich najważniejszym sprzymierzeńcem wwalce zelitą, która kontroluje globalne interesy iludność Ziemi. Ostateczna rozprawa zpanującym establishmentem miała się dokonać wwyniku Wielkiego Przebudzenia (ang. The Great Awakening) lubBurzy (ang. The Storm), czylirzekomej brutalnej rewolucji antysystemowej, naczele której miał stanąć właśnie Trump.

Burza

Moment przejęcia władzy przezpaństwowy aparat Trumpa, zwalczający skorumpowane elity, wsłowniku QAnon określa się mianem „Storm” (pol. „Burzy”). Ponieważjak wszystkie koncepcje publikowane przezQ wdropach, idea Stormu jest nieprecyzyjna inie istnieje jedna jasno określona koncepcja wyjaśniająca, czym „Burza” miałaby być.

Itak: jedni sądzili, iż będzie to wybuch wojny domowej imasowych protestów, inni zakładali biblijną apokalipsę, ajeszcze inni – masowe aresztowania przedstawicieli nieuczciwej władzy. Większość wizji wskazywała naTrumpa jako osobę odpowiedzialną zaStorm. Wporozumieniu zwojskiem miał on wprowadzić stan wojenny.

Storm is coming

Poznawszy specyfikę narracji tworzonej przezQ, pomysł Burzy wydaje się oczywisty, natomiastczym konkretnie miałaby ona być, miało pozostać niedookreślone. Jedyne, co było pewne, to fakt, że„nadchodzi” (ang. Storm is coming). Kiedy kolejne proroctwa dotyczące Burzy (a wraz znimi wiele innych) nie spełniały się, zwolennicy Q przesunęli termin Stormu nadzień 4 marca 2021 roku. Datę przesunięto raz jeszcze na20 marca 2021 roku.

4 marca to data istotna dlajednego ze spisków, według którego wszyscy prezydenci (z wyjątkiem Trumpa) zaprzysiężeni powprowadzeniu Distric of Columbia Organic Act w1871 r. są rozumiani jako zaprzysiężeni bezprawnie.

Kiedy myślisz, żeto już koniec

Siła społeczności QAnon nie leży wtym, żewszystkie domysły iproroctwa sprawdzają się, afałszywe spekulacje się potwierdzają. Jej najmocniejszą stroną jest snucie opowieści.

Sam Q stwierdził jasno: „dezinformacja jest obecna ikonieczna”.

Reakcją naniespełnione proroctwa nie jest porzucenie zaangażowania przezzwolenników Q, leczwiększe zaangażowanie wsnucie kolejnych przypuszczeń. Treści produkowane obecnie przezzwolenników QAnon iich zaangażowanie dorównuje ilościowo czasom sprzed styczniowego szturmu naKapitol.

Dzięki śledztwom Global Network orazBellingcata wiemy, żezapodtrzymywanie mobilizacji wspólnoty odpowiadają konkretne praktyki. Jeśli któraś zprzepowiedni nie spełniłaby się, jest wtedy rozumiana jako część „większego planu” ipozwala grupie dalej snuć przypuszczenia ospisku.

Jednym zkluczowych czynników jest stałe powtarzanie, żeBurza nadchodzi iniebawem zostaną ujawnione szczegóły reszty działań. Według zwolenników Q istotnym czynnikiem jest również nieustanne podnoszenie świadomości, co ma być częścią Wielkiego Przebudzenia (The Great Awaking), czyliujawnienia prawdy oświecie, która ma doprowadzić doNowego Porządku.

Trump ijego rola

Prezydent Donald Trump wswoich wystąpieniach iwpisach świadomie bądźnie odnosił się doruchu QAnon. Publicznie wypowiedział się, żeniewiele wie otej społeczności, jednaklubi ją, ponieważci ludzie kochają Amerykę.

Podczas innego wystąpienia Trumpa zwolennicy Q doszukują się wysyłanych przezniego sygnałów dospołeczności ruchu. Ich zdaniem nanagraniu Trump kreśli literę Q wpowietrzu, achwilę później mówi o„burzy przed sztormem”.

Zarówno Donald Trump, jak ibliskie mu osoby wiele razy retweetowali treści bezpośrednio związane zruchem. Nigdy też prezydent oficjalnie nie potępił ruchu QAnon. Ztreści postów Q wynika, żerola Trumpa była istotnym elementem całego ruchu orazoperacji Storm, przezco prezydent mógł wykorzystywać tę sytuację doagregowania politycznego kapitału.

Warto nadmienić również, żeostatni post Q na8kunie miał miejsce 8 grudnia 2020 roku. Od tego czasu ruch Q był prowadzony przezjego agitatorów ipośrednio również przezsamego Trumpa.

Atak naKapitol

6 stycznia 2021 roku doszło doataku naKapitol Stanów Zjednoczonych. Zdarzenie to było logiczną konsekwencją procesu, który zaczął się dużo wcześniej.

Kapitol jest siedzibą dwóch izb rządu USA tworzących Kongres: najwyższego organu przedstawicielskiego izasadniczego organu władzy ustawodawczej wStanach Zjednoczonych. Kongres składa się zSenatu orazIzby Reprezentantów. Tego dnia naKapitolu Kongres miał ostatecznie potwierdzić zwycięstwo Joe Bidena wwyborach prezydenckich.

Trump systematycznie powtarzał nieprawdziwe informacje dotyczące rzekomego sfałszowania wyborów idopuszczenia się przed demokratów oszustwa wyborczego. Jego niezgodne zprawdą twierdzenia były wtym czasie przedmiotem wielokrotnych weryfikacji prowadzonych przezfact-checkerów (m.in. 1, 2, 3, 4, 5, 6).

Trump ijego zwolennicy zaplanowali tego dnia wWaszyngtonie masowy wiec „Save America” (pol. Ocalić Amerykę). Zsamego rana Trump wzywał naTwitterze wiceprezydenta Mike’a Pence’a doodrzucenia wyników wyborów:

Podczas swojego przemówienia Donald Trump nakłaniał swoich zwolenników domarszu naKapitol Stanów Zjednoczonych (czas nagrania 14:00). Odległość od miejsca wiecu Trumpa „Save America” doKapitolu US wynosiła ok. 1,5 mili.

„Jeśli nie będziecie walczyć jak diabli, nie będziecie już mieli kraju”

Trump zakończył swoje przemówienie następującymi słowami:

Powiecu Trumpa tłum zaczął gromadzić się podKapitolem. Przybarierkach rozpoczęły się pierwsze starcia zpolicją. Jak podaje BBC, wcześniej wokolicy Kapitolu widziano już „oddziały” ruchu Proud Boy orazprawicowych milicji obywatelskich.

Niedługo później (ok. godz. 14:00 czasu waszyngtońskiego) protestujący przełamali linię policji. Tylnym wejściem weszli od strony Wielkiej Rotundy. Równocześnie inni wybijają okna idostają się doKapitolu. Następnie otwierają drzwi, by osoby zzewnątrz mogły swobodnie wejść.

Wmiędzyczasie następuje ewakuacja senatorów znajdujących się wgmachu.

Nafilmie udostępnionym przezIgora Bobica, dziennikarza Huffington Post, możesz zobaczyć, jak tłum wKapitolu zmusza jednego zfunkcjonariuszy dowycofania się. Grupę prowadzi osoba zsymbolem „Q” nakoszulce.

Protestujący poszukiwali przede wszystkim wiceprezydenta Mike’a Pence’a iNancy Pelosi. Jak wynika zanaliz Washington Posta iThe New York Timesa, część demonstrantów posiadała broń, militarne akcesoria iodzież. Nieśli konfederackie flagi isymbole związane zruchem QAnon. Przeglądali materiały pozostawione wizbach senatorów.

„Idźcie dodomu. Kochamy Was”

Ogodzinie 16:17 lokalnego czasu zareagował Donald Trump. Opublikował nagranie naTwitterze, wktórym nawoływał dopokojowego rozejścia się protestujących. Swoje wystąpienie kończy słowami:

„Kochamy Was, jesteście wyjątkowi. Widzieliśmy, co się stało. Widzieliście, jak inni są traktowani wzły idiabelski sposób. Aleidźcie dodomu, idźcie wpokoju”.

FBI (78 str. dokumentu) szacuje liczbę zaangażowanych wszturm naok. 2 tys. osób.

Dogodziny 17:40 budynek został zabezpieczony. O18:00 burmistrz DC Muriel Bowser wprowadził godzinę policyjną. Dopomocy zostają zaangażowani żołnierze Gwardii Narodowej orazfunkcjonariusze FBI.

Ogodzinie 03:41 czasu lokalnego Kongres potwierdza wybór Joe Bidena na46. prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Szczegółowy opis wydarzeń możesz prześledzić naportalu BBC lub The New York Times. Śledztwo wideo przeprowadził The New York Times. Wartą uwagi analizę przeprowadził również Washington Post.

Konsekwencje ataku naKapitol

FBI (78 str. dokumentu) oceniło akt ataku naKapitol Stanów Zjednoczonych jako wydarzenie ocharakterze krajowego terroryzmu.

Mimo żenie istnieje pełna zgoda co dosposobu liczenia ofiar ataku naKapitol (niekiedy docałkowitej liczby zmarłych osób włącza się również samobójstwa policjantów), to śmierć poniosło od 5 do9 osób. Szczegółową analizę znajdziesz podtym linkiem.

• 138 rannych funkcjonariuszy

Wwyniku szturmu naKapitol co najmniej 138 funkcjonariuszy zostało rannych. Nasumę składa się 73 funkcjonariuszy ifunkcjonariuszek policji Kapitolu (Capitol Police) oraz65 osób służących wpolicji waszyngtońskiej (Metropolitan Police Departament).

• Straty wwysokości 30 mln dolarów

Poniesione wtrakcie zamieszek straty wycenia się na30 mln dolarów. Podczas ataku zniszczono izdewastowano liczne zabytki iantyczne meble. J. Brett Blanton, architekt Kapitolu, zaznacza, żestraty mogą wzrosnąć wzwiązku zmożliwym udoskonaleniem systemu bezpieczeństwa.

Co działo się poataku naKapitol?

• Zbrojne protesty

Według wewnętrznych biuletynów FBI ikonferencji prasowej wokresie od 16 do20 stycznia planowane były zbrojne protesty. FBI sugerowało również, iż istnieje groźba powstania. Sytuacja mogła zatemeskalować wkażdej chwili.

• Impeachment Trumpa

Naskutek wydarzeń, które miały miejsce 6 stycznia 2021 roku, Donald Trump został postawiony przezIzbę Reprezentantów Stanów Zjednoczonych wstan oskarżenia wramach procedury impeachmentu.

Oskarżenia zostały sformułowane następująco: „Donald John Trump popełnił przestępstwa iwykroczenia przezcelowe podżeganie doprzemocy przeciwko władzom Stanów Zjednoczonych” (ang. „Donald John Trump engaged in high Crimes and Misdemeanors by willfully inciting violence against the Goverment of the United States„).

Dokument rozpoczynający procedurę impeachmentu złożono 11 stycznia 2021 roku.

Ostatecznie amerykański Senat nie zdołał zgromadzić wymaganych 2⁄3 głosów (za impeachmentem głosowało 57 ze 100 senatorów; zabrakło 10 głosów) iprezydent Trump został uniewinniony.

• Ponad 700 oskarżonych

Wwyniku ataku naKapitol postawiono ponad 700 osób wstan oskarżenia. Według materiałów, udostępnionych 14 grudnia 2021 roku przezserwis Insider, zarzuty postawiono 729 osobom, a22 grudnia 2021 roku NPR opublikowało listę tych osób. Dane pochodzą zrządowej bazy znajdującej się podtym linkiem.

• Szaman QAnon

Jake Angeli, urodzony jako Jacob Chansley i znany jako „Szaman QAnon”, to jedna znajbardziej rozpoznawalnych postaci zaangażowanych wten ruch. Sławę zdobył poszturmie naKapitol, kiedy cały świat obiegły jego zdjęcia wcharakterystycznym „szamańskim” stroju. Co ciekawe, sam Angeli stał się obiektem dezinformacji, kiedy mylnie próbowano utożsamić go zAntifą.

Wlistopadzie ub.r. zapadł wyrok wjego sprawie. Jacob Angeli został skazany na41 miesięcy pozbawienia wolności. Mimo żefinalnie Angeli zdecydował się nawspółpracę zprokuraturą, akara wymierzona została zajeden zsześciu stawianych mu zarzutów, to itak jest to jeden znajsurowszych wyroków wsprawach związanych zatakiem naKapitol.

• Most Wanted: Evan Neumann

Innym wartym uwagi przypadkiem jest historia Evana Neumanna, który znajduje się naliście osób poszukiwanych przezFBI. 10 grudnia 2021 roku postawiono mu 14 zarzutów wzwiązku zwydarzeniami z6 stycznia.

Lokalne media doniosły, żekrótko popostawieniu zarzutów Neumann sprzedał swoją nieruchom*ość za1,3 mln dolarów. 16 lutego 2021 roku Neumann uciekł ze Stanów Zjednoczonych. Prawdopodobnie przebywa naBiałorusi iwystąpił oazyl. Co więcej, udzielił wywiadu dlarosyjskiej stacji RT.

• Social media

Kolejną konsekwencją ataku naKapitol były blokady kont igrup związanych zQAnon wmediach społecznościowych. Twitter zablokował ok. 70 tys. kont powiązanych zruchem Q.

Donald Trump został dożywotnio zablokowany naTwitterze orazdostał 2-letniego bana na Facebooku.

Co ciekawe, Reddit zablokował treści związane ztą społecznością już w2018 roku, choćwedług The Atlantic mogło to być wynikiem przypadku. Szczegółową analizę przeprowadziła organizacja First Monday, zktórej dowiesz się, żeYouTube iFacebook również podjęły starania, by ograniczyć treści związanych ze społecznością Q.

Jak rzucić QAnon?

Wmagazynie Politico Anastasia Carrier zainicjowała serię artykułów przedstawiających perspektywę osób niegdyś zaangażowanych wruch QAnon. Dziennikarka rozmawia zosobami, które odwróciły się od społeczności Q iwyraziły zgodę napublikację ich doświadczeń związanych zpróbami zerwania zfałszywymi poglądami i„powrotem dorzeczywistości”.

Powolne odrywanie się od rzeczywistości

Podtym linkiem znajdziesz artykuł podsumowujący jej rozmowy zbyłymi wyznawcami QAnon. Możesz również przeczytać rozmowę zMegane orazJitarthem. Opisują oni swoje zmagania związane zporzuceniem QAnon itrudności, jakie napotykali, gdy chcieli odłączyć się od ruchu. Wtym materiale wideo Jitarth mówi otym, żeQAnon „powoli odrywał go od rzeczywistości”, ajego próby powrócenia doniej wymagają od bliskich mu osób wiele empatii izrozumienia.

Ostatni drop Q

Jak pamiętasz, Q opublikował swój ostatni post 8 grudnia 2020 roku. Od tego czasu „założyciel” nie odzywa się. Nie przeszkodziło to jednakcałej społeczności zorganizować atak naKapitol, wktórym główną rolę odegrało zaangażowanie Donalda Trumpa orazprzekonanie ruchu onieuchronnej operacji „Storm”.

QAnon iNew Age

Mimo żeQAnon zniknął zmediów społecznościowych, sam Q nie odzywa się już od roku, aaktywność Trumpa została ograniczona, ruch wcale nie zaginął. Pojawia się coraz więcej doniesień otym, żespołeczność odradza się wgrupach związanych znowoczesną duchowością iNew Agem. Przeczytasz otym wartykule Voxa orazLAMaga, jak również wpolskim serwisie Cyberdefence24.

Co dalej?

QAnon to zjawisko dotąd niespotykane. To zbiór teorii spiskowych, które nie potrzebują punktów stycznych. Gdy jedna zteorii się nie sprawdza, to dzieje się tak, ponieważjest to część „planu” lubteoria ta jest odrzucana, aw zamian pojawiają się inne.

Jak wynika ze zdarzeń, które miały miejsce podczas ostatniego roku, bezpośredni przywódca również nie jest niezbędny tej społeczności. Jak pisaliśmy wpoprzedniej analizie ruchu QAnon, unikatowe cechy tego ugrupowania mają swoje źródło wstrukturze Internetu.

Jedno jest pewne — podobnych ruchów będzie coraz więcej, ao QAnon prawdopodobnie jeszcze usłyszymy.